All Sky - dutch-meteor-society

De grote vuurbol van 31 augustus 2023

Vuurbol door drie EN stations vastgelegd

Op 31 augustus tussen 2:38:49 en 2:38:57 UT trok een zeer heldere vuurbol over Belgisch Limburg.
De vuurbol werd door drie camera’s van het EN vastgelegd. De weersituatie boven de Benelux was op het moment van verschijnen van de vuurbol zeer ongunstig. De meeste EN stations meldden bewolking en zelfs regen.
De vuurbol begon op te lichten op een hoogte van 69,85 km zo’n 30 km ten zuidoosten van Brussel en doofde 7,5 seconden later op een hoogte van 20,0 km uit 10 km ten zuidwesten van Maastricht boven de Nederlands-Belgische grens.
De vuurbol legde in die tijd een traject van 80,64 kilometer af onder een invalshoek van 31 graden met het aardoppervlak.

Zeer helder
De vuurbol vertoonde geen of weinig flares. De maximale fotometrische magnitide lag tussen de -10 en -12. Er heeft niet of nauwelijks fragmentatie opgetreden.
Voor de post te Wilderen verscheen de vuurbol onder ideale omstandigheden en in een ideale postie. De hemel was hier onbewolkt en het gehele vuurboltraject was hoog aan de hemel zichtbaar.
Vanuit Woold gezien trok de vuurbol exact over de volle maan, welke die nacht vanwege publicitaire aandacht veel bekijks had: er was sprake van een blauw supermaan. Dat maakte de opname vanuit Woold moeilijk te bewerken, temeer daar er ook hoge bewolking rondom de maan zichtbaar was.
Het tijdstip of liever het tijdsinterval van verschijnen werd geleverd door de high-speed fotometer van de Tsjechische Academie van Wetenschappen, opgesteld op het Zdenek Ceplecha observatorium te Winterswijjk-Woold.

Geen meteorieten
Uit de berekeningen blijkt, dat er hoogstens een fragment van 200 gram maar waarschijnlijk nog een stuk kleiner, over was bij het uitdoven van de vuurbol. Een groter eindfragment had een lagere eindhoogte dan 29 km opgeleverd.

Radiant en baan
De geometrie van deze vuurbol ten opzichte van de fotografische posten was zeer gunstig; de convergentiehoek tussen de posten Woold en Wilderen bedroeg maar liefst 86 graden.
Station EN902 toonde het gehele spoor en hieruit kon een initiële snelheid van 12,66 +/- 0,06 km/s worden afgeleid.
De radiant lag bij RA = 322,3; DEC 15,9 in het sterrenbeeld Pegasus, ongeveer 5 graden ten noordwesten van de ster ε Pegasi.
Vóór de ontmoeting met de aarde draaide de meteoroïde om de zon in een elliptische baan met een halve lange as van 1,32 AE met een inclinatie van 3,5 graden op de ecliptica. De omloopstijd van het object bedroeg 1,52 jaar.
De initiële massa bedroeg enkele kilogrammen.

Meet- en rekenwerk
Het meetwerk aan de opnamen werd uitgevoerd door de Dutch Meteor Society, de uiteindelijke berekeningen door Pavel Spurný van de Tsjechische Academie van Wetenschappen.

Overzicht van de stations:
Groen: Vuurbol van 31 augustus vastgelegd.
Rood: Bewolkt
Geel: Buiten bedrijf of storing

Het grondtraject van de vuurbol van 31 augustus 2023 over Belgisch Limburg.

De vuurbol van 31 augustus 2023, vastgelegd door station EN902 Wilderen. Foto: Jean-Marie Biets.

Vanuit Winterswijk-Woold gezien trok de vuurbol precies over de maan. Linksonder komt het laatste deel van het traject uit de wolken, die de maan omfloersten.
Foto: Hans Betlem

De vuurbol van 31 augustus 2023, vastgelegd door station EN907 Oostkapelle. Foto: Klaas Jobse

EN vuurbollen in nieuwe database

Fotografische data van 300 EN-vuurbollen

Uit alle EN vuurbollen, vastgelegd door ons netwerk sinds het gebruik van digitale camera’s (eerste simultane vuurbol in 2011) zijn per eind juli 2023 300 banen en trajecten en fotometrische gegevens vastgelegd.
Een mijlpaal, bereikt dankzij de inspanningen van de vele camera operators.
Gedurende de afgelopen jaren heeft ons netwerk een spectaculaire ontwikkeling meegemaakt, niet alleen in het aantal stations maar ook in de professionaliteit en kwaliteit van de aangeleverde opnamen.
Van alle materiaal tot heden is een lijvige database aangemaakt, voorzien van allerlei query’s (zoekopdrachten) waarmee je bv. snel kunt zien aan hoeveel simultaansets elk station heeft bijgedragen. Het aantal uitgemeten en verwerkte opnamen is spectaculair: het zullen er vlug zo’n 1000 zijn.
Niet alle sets zijn in de database opgenomen. Sommige zijn kwalitatief minder of hebben ongunstige geometrie. Van een (klein) aantal opnamen is geen nauwkeurige fotometrie mogelijk.
De database met alle query’s kan onder de naam ENfireballs_2023 als MS-Access database worden opgehaald op het publieke deel van onze DMS ftp-site.
De macro’s zijn veilig. Bij openen volgt er wellicht een melding van Microsoft (=standaard wanneer onbekende macro’s worden aangetroffen). Volg de aanwijzingen om het bestand als veilig te markeren.
Op niet al te lange termijn zal de database ook worden gekoppeld aan onze online sql database systeem en zal hij ook worden aangeboden ter opname in de IAU fotografische database.

Om gebruik te kunnen maken van de query’s is Microsoft Access nodig. Dit programma maakt deel uit van de meeste Office pakketten.

Download database

Zeer heldere vuurbol boven west Brabant op 8 juli 2023

Vuurbol magnitude -16 door 9 EN camera’s vastgelegd

Overzicht van de actieve EN posten. Groen heeft de vuurbol van 8 juli vastgelegd; rood niet vastgelegd; geel niet bekend.

Op 8 juli 2023 om 23h28m02s UT verscheen een zeer heldere vuurbol boven westelijk Brabant.
De vuurbol werd door negen camera’s van het EN vastgelegd. De vuurbol begon op te lichten op een hoogte van 97,9 km ter hoogte van St. Maartensdijk op het Zeeuwse eiland Tholen en doofde ruim 2,5 seconden later uit op een hoogte van 60 km boven het plaatsje Wouw, ongeveer 5 km ten westen van het Brabantse Roosendaal. In deze 2,5 seconden legde hij een traject af van 45 km onder een invalshoek van 32 graden met het aardoppervlak.

Zeer helder
De vuurbol is tot op grote afstand gefotografeerd: vanuit de verste post, Herford, bedroeg de afstand 335 km.
De vuurbol vertoonde geen of weinig flares. De helderheid liep meteen zeer sterk op en hij bereikte een absolute fotometrische helderheid van magnitude -16.04 op een hoogte van 84 km.
Na deze maximale helderheid bleef de vuurbol nog gedurende ruim één seconde zichtbaar op de fotografische opnamen.

Geen meteorieten
Vanwege de grote helderheid en het schijnbaar nauwelijks voorkomen van fragmentatie, waren de verwachtingen hoog gespannen. Zou er eindelijk weer eens een meteorietval zijn vastgelegd?
Helaas werd die hoop snel de grond in geboord. Met een eindhoogte van zo’n 60 km is het uitgesloten dan materiaal de grond heeft bereikt. Weer niet…

Radiant en baan
De geometrie van deze vuurbol ten opzichte van de fotografische posten was niet erg gunstig. Aan de foto’s is te zien, dat de meeste stations de vuurbol vrijwel head-on hebben vastgelegd. Alleen de posten Benningbroek, Ermelo, Wilderen en Humain hadden hem vrijwel opzij, maar deze laatste twee zaten juist weer op grote afstand.
Station EN907 Oostkapelle toonde de meeste (en scherpste) breaks. Hieruit kon een initiële snelheid van 16,16 +/- 0,05 km/s worden afgeleid.
De radiant lag bij RA = 233.6; DEC 45.9 in het sterrenbeeld Bootes, ongeveer 5 graden boven de ‘vlieger’.
Vóór de ontmoeting met de aarde draaide de meteoroïde om de zon in een elliptische baan met een halve lange as van 2,34 AE met een inclinatie van 15 graden op de ecliptica. De omloopstijd van het object bedroeg 3,58 jaar.
De initiële fotometrische massa bedroeg ongeveer 135 kg.

Het grondtraject van de vuurbol van 8 juli 2023. Het traject lag vlak bij de post Oostkapelle maar deze plot laat zien, dat ook daar de vuurbol vrijwel in de rug werd gefotografeerd. Ook hier dus maar een zeer kort spoortje.

EN89 Herford. Foto Jörg Strunk

EN900 Winterswijk-Woold. Foto Hans Betlem

EN901 Humain. Foto Jean-Marie Biets

EN902 Wilderen. Foto Jean-Marie Biets

EN905 Benningbroek. Foto Jos Nijland

EN906 Bussloo. Foto team VSB: Mark-Jaap ten Hove en Jaap van ‘t Leven

EN907 Oostkapelle. Foto: Klaas Jobse

EN908 Ermelo. Foto Koen Miskotte

De grote vuurbol van 27 mei 2023

door 12 EN posten vastgelegd!

Op 27 mei 2023 om 1:09:11 UT (3:09 zomertijd) verscheen een zeer heldere, traag bewegende vuurbol boven het midden van ons land. De vuurbol vertoonde een aantal flares waarvan de helderste magnitude -10.5 fotometrisch bereikten.
Deze vuurbol moet een fenomenaal verschijnsel zijn geweest voor degenen die toevallig nog buiten waren op dit late tijdstip. De totale zichtbaarheidsduur bedroeg maar liefst tien seconden.
Het was in de hele Benelux helder waardoor de vuurbol, mede door de gunstige verschijning over het midden van het land, door maar liefst 12 camera’s van het Europees Netwerk (EN) werd vastgelegd.
Vanuit Winterswijk-Woold werd daarnaast een zeer gedetailleerde fotometrische lichtcurve verkregen met de daar sinds twee maanden operationele fotometer van de Tsjechische Academie van Wetenschappen.
De vuurbol begon op te lichten op een hoogte van 83,1 km en doofde uit op een hoogte van 32,3 km. boven Twello, enkele kilometers ten noorden van Volkssterrenwacht Bussloo, waar de vuurbol vrijwel in het zenit uitdoofde.
Een waarnemer op VSB, die op het late nachtelijke tijdstip juist de deur van het observatorium sloot, zag de vuurbol in volle glorie uiteenspatten.
Drie minuten later werden zgn. sonic booms gehoord, een dof gerommel, veroorzaakt door de schokgolf, veroorzaakt door de impact in de atmosfeer. Deze drie minuten komen goed overeen met de afstand van 32 km tot Bussloo.
De vrij hoge uitdoofhoogte maakt de kans minimaal dat er meteorieten op het aardoppervlak zijn neergekomen. Ook de helderheid van -10 wijst niet op een zgn. superbolide. Het heeft dus weinig zin om zoektochten naar eventuele restanten op te zetten.
Een mogelijke eindmassa van zo’n 160 gram is op de eindhoogte van 32 km al volledig versplinterd.
De baan- en trajectgegevens van deze vuurbol, gebaseerd op de analyse van slechts twee opnamen, zijn weergegeven in de tabel. Reductie van de overige 9 opnamen heeft inmiddels plaatsgevonden. Deze zullen binnenkort in het blad ‘Radiant’ van de Dutch Meteor Society worden gepubliceerd.
Deze fraaie resultaten zijn zo snel tot stand gekomen door de immer actieve operators in ons netwerk: Jörg Strunk (EN89 Herford), Hans Betlem (EN900 Winterswijk-Woold), Jean-Marie Biets (EN901 Humain en EN902 Wilderen), Marco Verstraaten (EN903 Terschelling en EN909 Twisk), Joost Verheijden (EN904 Hoegaarden), Jos Nijland (EN905 Benningbroek), Marc-Jaap ten Hove en Jaap van ’t Leven (EN906, Volkssterrenwacht Bussloo), Klaas Jobse (EN907 Oostkapelle), Koen Miskotte (EN908 Ermelo) en Felix Bettonvil (EN915).

High resolution lichtcurve van de vuurbol, vastgelegd vanuit Winterswijk-Woold

Baan- en trajectgegevens van de vuurbol van 27 mei 2023, gebaseerd op een eerste berekening gebaseerd op twee posten.

Het geprojecteerde grondtraject van de vuurbol van 27 mei 2023 boven België en Nederland, gebaseerd op de definitieve betrekeningen aan de hand van de opnamen van 9 EN stations.

In het nieuws

Op 1 juni besteedde RTL Editie-NL aandacht aan de vuurbol van 27 mei, in de pers al hardnekkig ‘de meteoriet van Salland’ genoemd.
In dit nieuwsitem een interview met Alex Scholten (Volkssterrenwacht Bussloo)
Bekijk de hele uitzending hier.

Vanuit Herford

vanuit Winterswijk-Woold

vanuit Humain

vanuit Wilderen

vanuit Terschelling

vanuit Hoegaarden

vanuit Benningbroek

vanuit Bussloo

vanuit Oostkapelle

vanuit Ermelo

vanuit Twisk

Nieuwe opstelling EN89 in gebruik genomen

Nieuwe all-sky opstelling in Herford

EN89 Herford
Jörg Strunk draait in het EN al jaren mee met diverse all-sky toestellen.
Tot voor kort was de digitale all-sky voorzien van een 4 mm Sigma fish-eye lens met een good-old roterende sector erboven. Vooral aan de randen wilden nog wel eens wat meteoortjes ontsnappen aan de onderbrekingen.
Op woensdag 3 mei is de nieuwe door Marco Verstraaten gebouwde all-sky op het dak geplaatst. Dit toestel is gebouwd zoals inmiddels al een flink aantal in ons netwerk: Canon 6D full frame camera, Sigma 8 mm fish-eye en ingebouwde LCD shutter met 16 onderbrekingen per seconde.
De camera is op de avond van 3 mei in gebruik gesteld.

Druk op het dak

Het is druk op het dak in Herford. Naast de nieuwe all-sky heeft ook een analoge camera nog een plekje. Deze is voorzien van een 35 mm fish-eye lens en maakt opnamen op 9×12 cm vlakfilms.
Verder bevinden zich op het dak nog een aantal CAMS toestellen en een all-sky-7 opstelling.
Post Herford is daarmee een belangrijke verbinding tussen de BeNeLux posten en de meest westelijke posten van het Tsjechische netwerk.

De nieuwe opstelling van EN89 met Canon 6D, 8 mm fish-eye en LCD shutter.

De oude analoge camera wordt nog steeds gebruikt.

Links: de nieuwe digitale EN89, op de schoorsteen de analoge camera, verder zien we zes CAMS toestellen en rechts onder het koepeltje de all-sky-7 opstelling.

All sky netwerk weer uitgebreid

EN Netwerk telt nu 13 stations

Bij de start van het nieuwe jaar is het EN vuurbolnetwerk weer verder uitgebreid en telt nu 13 stations in België, Nederland, Duitsland en Engeland.
Op 8 december werd station EN901 in Humain in de Ardennen in gebruik genomen en in de eerste januaridagen werd een al langer bestaande all-sky post in het Belgische Hoegaarden onder nummer EN904 toegevoegd aan het netwerk.
Beide stations zijn uitgerust met ASI 183 Astrocamera’s voorzien van een Fujinon 2.7 mm fish-eye lens. Er zijn nu vier van dit soort toestellen in ons netwerk in gebruik: Humain, Terschelling, Hoegaarden en Twisk.
De post te Humain wordt op afstand bediend door Jean Marie Biets; de post te Hoegaarden wordt bediend door Joost Verheyden.
Wij hebben het jaar 2022 afgesloten met 183 meervoudig gefotografeerde vuurbollen.

… meer all-sky werk

De 13 stations van het West Europese EN Netwerk. Geheel rechts op de kaart het station Tautenberg dat onder het Tsjechische netwerk valt. Met deze post hebben we regelmatig simultaanopnamen.

Het nieuwe station EN904 in Hoegaarden op zijn hoge positie.

15 Z Tauriden vuurbollen meervoudig gefotografeerd

Zuidelijke Tauriden tak draagt verhoogde activiteit in Asher jaar 2022

Het jaar 2022 is een Asher jaar. Het past in de 8-jarige cyclus waarin de Tauriden met verhoogde activiteit zichtbaar zijn.
Uit de CAMS data van 2022 blijkt, dat deze verhoogde activiteit vooral gedragen wordt door de zuidelijke tak van de Tauriden zwerm.
Dit beeld wordt nu ook bevestigd door de simultaanopnamen van het EN All-Sky netwerk.
Gedurende de periode tussen 28 oktober 2022 en 20 november 2022 werden door onze all-sky toestellen 32 vuurbollen meervoudig gefotografeerd. Hiervan behoorden er 15 tot de Zuidelijke Tauridenzwerm. Deze zijn op grond van hun baanelementen scherp te onderscheiden van de Noordelijke Tauriden. Van de Noordelijke Tauriden werd dit jaar geen enkele vuurbol gesnapt.

Eén van de vele fraaie opnamen van een Zuidelijke Tauride vuurbol dit jaar.