De Medemblik vuurbol van 27 februari 2024

Geen restanten neergekomen


Op 27 februari 2024 om 23:58:22 UT verscheen een zeer heldere vuurbol 5 kilometer ten zuiden van Hoorn en bewoog in noordoostelijke richting.
De vuurbol legde een 52,53 km lang lichtgevend traject af in 3,25 seconden tijd en doofde uit enkele kilometers ten zuiden van Anjum, gelegen in de gemeente Medemblik.
Vijf camera’s van het Europees Netwerk legden de vuurbol vast. De meeste stations zaten die avond verscholen achter een dik wolkendek en/of mistige condities.
De vuurbol begon op te lichten op een hoogte van 82,90 kilometer en doofde uit op 27,38 km hoogte. Hij bereikte zijn grootste helderheid van magnitude -12,22 op een hoogte van 52,3 km.
Voor de opnamen tekenden de stations EN89 (Herford, Duitsland), EN902 (Engelmanshoven, België), EN903 (Terschelling), EN905 Benningbroek en EN907 Oostkapelle.
Voor de camera in Benningbroek was de afstand tot de vuurbol het kortst: slechts 30,2 km hetgeen dan ook resulteerde in een bijzonder spectaculaire opname.
De opname vanuit Terschelling toont de vuurbol dwars door een dik wolkendek: er is verder geen ster te zien op deze opname!
De radiant van deze vuurbol lag in het sterrenbeeld kleine Leeuw nabij de grens LMi-Lyn.
Door zijn geringe snelheid van slechts 19 km/s moet deze vuurbol voor wie op dat moment buiten was een spectaculaire verschijning zijn geweest.
Gezien de diepe penetratie in de atmosfeer en de lage eindsnelheid van slechts 5,6 km/s zouden eventuele meteorietfragmenten verwacht kunnen worden. Echter, de vuurbol was hiervoor niet helder genoeg. De eindmassa op 27,4 km hoogte bedroeg ongeveer 39 gram. Mogelijk hebben wat splinters het aardoppervlak bereikt. Maar het is niet de moeite waard daarvoor een gerichte zoekactie op te zetten.

De in groen aangegeven stations legden de vuurbol EN20240227 vast.

Het grondtraject van de vuurbol, van Hoorn naar Medemblik, afgelegd in 3,25 seconden. Dat is een stuk sneller dan met de gelijknamige stoomtreinverbinding.
Illustratie: Czech Academy of Sciences, Pavel Spurný

Baan-, traject en dynamische gegevens van vuurbol EN20240227. De gemiddelde positienauwkeurigheid bepaald uit 4 posten bedraagt ca. 50 meter.
Uitmeten: Dutch Meteor Society; berekeningen Czech Academy of Sciences, Pavel Spurný.

De vuurbol van 27 februari 2024 23:58:22 UT gefotografeerd vanuit Benningbroek. De afstaand was hier slechts ruim 30 km. Foto: Jos Nijland.

De vuurbol gefotografeerd vanuit Oostkapelle. Foto: Klaas Jobse

Vanuit het Vlaamse Engelmanshoven verscheen de vuurbol zeer laag in het noorden in een mistige atmosfeer. Foto: Jean-Marie Biets.

Op zeer grote afstand, vanuit het Duitse Herford, werd de vuurbol laag aan de westelijke horizon vastgelegd. Foto: Jörg Strunk.


Impact planetoïde SAR 2736

De impact van planetoïde 2024 BX1 (SAR 2736) boven Duitsland


In de nacht van zaterdag op zondag 20/21 januari 2024 werden wij even na middernacht geïnformeerd over opnieuw een te verwachten inslag van een kleine planetoïde.
Het gaat om het object met de voorlopige naam SAR2736.
De prognose van de impact kwam iets meer dan één uur voor het gebeuren binnen. Dan is er geen tijd meer voor grote autoritten.
Het kaartje geeft de berekende impactzone zoals die om 23:21 UT berekend was.


De ontdekking

SAR2736 is de achtste meteoriet impact die voorspeld is.
De kleine Apollo asteroïde werd op 20 januari 2024 om 21:48 UT ontdekt door de Hongaarse astronoom K.Sarneczki. Dat is minder dan drie uur vóór de berekende impact.
Op foto’s is te zien hoe de snelloper in de aardschaduw verdwijnt, om er als vuurbol weer uit op te duiken! De impact vond enkele tientallen kilometers ten westen van Berlijn plaats.
Onmiddellijk blijkt uit de kaart, dat de Tsjechische post te Tautenburg zeer gunstig gelokaliseerd is voor de verwachte impact. Pavel Spurný, coördinator van het Tsjechische deel van het EN, werd op de hoogte gebracht. Blijkens de weersoverzichten waren het oosten van Duitsland en Tsjechië onbewolkt.
Helaas was dat bij ons niet het geval. Een flets maantje was net door de wolken zichtbaar. De Nederlandse en Belgische EN stations hebben geen opnamen kunnen maken en ook ons meest oostelijke station, EN89 in Herford, zat reeds in de wolken.
Een aantal waarnemers zat visueel paraat. De vuurbol zou bij ons tussen 0:34 en 0:36 UT op een hoogte van 5 graden in het oosten zichtbaar moeten zijn.

Update 22 januari 2024
door Pavel Spurný, Tsjechische Academie van Wetenschappen
De plaats en het tijdstip van de botsing waren correct voorspeld, d.w.z. ten westen van Berlijn ongeveer een half uur na middernacht UT.
Een aantal waarnemers kon de vuurbol dankzij deze voorspelling zien.
De vuurbol werd vastgelegd door een groot aantal stations van het Europees Netwerk, zowel fotografisch als met video.
Vooral de posten in het noorden van de Tsjechische Republiek verkregen goede opnamen zoals S. Frýdlant v Čechách (zie figuur dat een samengesteld beeld van de video opnamen laat zien), Růžová u Hřensko, Polom, Šindelová in het Ertsgebergte en Polom in het Orlickégebergte. Maar er zijn ook nauwkeurige gegevens verkregen uit verder weg gelegen plaatsen, zoals Kunžak in Zuid-Bohemen en andere stations.
Een gedetailleerd fotografisch spectrum en een radiometrische lichtcurve van de bolide werden ook vastgelegd door de groothoekcamera van de Sterrenwacht van Tautenburg. Dankzij al deze instrumentele gegevens was het mogelijk om het atmosferische traject van de bolide in detail te berekenen en de baan in het zonnestelsel vóór de botsing te bevestigen.
Het is ook mogelijk om de samenstelling en structuur van het oorspronkelijke lichaam te bepalen.

Samengevat

Op 21 januari 2024 precies 32 minuten en 38 seconden na middernacht UT kwam een kleine asteroïde met een massa in de orde van grootte van 100 kg de atmosfeer van de aarde binnen in een zeer steil traject in een hoek van 75,4 graden met het aardoppervlak.
Het traject van de vuurbol dat ongeveer van west naar oost liep lag ten westen van Berlijn, wat overeenkomt met de berekeningen vooraf.
Op de camera’s van het Europees Netwerk begon de bolide op te lichten op een hoogte van 96,5 km, bereikte een maximale absolute helderheid van -14,5 magnitude (absolute helderheid = genormeerd op een eenheidsafstand van 100 km) op een hoogte van 33,8 km en doofde uit op een hoogte van 22,9 km ongeveer 50 km. WNW van het centrum van Berlijn.
Aanvankelijk bewoog het object met een snelheid van 15,2 km/s en legde het een traject van 75 km af in 5,5 seconden. Het lichtende traject werd gekenmerkt door grote variaties in helderheid met vele significante ophelderingen.
Modellering van de dynamica en de fotometrie voor deze bolide laten zien, dat, hoewel het overgrote deel van zijn oorspronkelijke massa werd opgebruikt tijdens zijn passage door de atmosfeer, een aanzienlijk aantal kleine meteorieten met een massa tot 150 g zeer waarschijnlijk zijn neergekomen in het gebied dat op de figuur is aangegeven.
Vóór de botsing met de aarde draaide het object in een typisch asteroïde, relatief licht excentrische elliptische baan om de zon met een halve as van 1,33 AE met een inclinatie van 7,2 graden en met een omloopstijd om de zon van 1,54 jaar.
Dankzij de samenwerking met Mike Hankey van de American Meteor Society kwamen nog twee video-opnames van de bolide beschikbaar, gemaakt door het Allsky 7-netwerk in Duitsland. De uiteindelijke berekeningen zijn gebaseerd op de gegevens van 16 (!) stations.
Het impact gebied is berekend met gebruik van de windprofielen die beschikbaar zijn gesteld door het Meteorologisch Instituut in de Tsjechische Republiek.
Het zoekgebied loopt vrijwel geheel  over akkerlanden. Het is een klein zoekgebied omdat de inslag vrij steil is geweest.

Update 24-1-2024  22:00 MET
Pavel Spurný
Oplettende lezers hebben een discrepantie opgemerkt tussen de gerapporteerde grootte van de asteroïde (ongeveer 1 meter in diameter) en de afgeleide massa (ongeveer 100 kg). Als dit het geval zou zijn, zou dit een zeer lage dichtheid betekenen, ongeveer 200 kg/m3. Een zeer poreus komeetlichaam zou zo’n dichtheid kunnen hebben, maar het zou hoog in de atmosfeer uitdoven (boven 50 km) en de bolide zou niet bijna tot een hoogte van 20 km doordringen in de atmosfeer. De penetratie in de atmosfeer komt overeen met de normale dichtheden van meteorieten (2000 – 3500 kg/m3). Hoe kunnen we deze discrepantie dan verklaren?
Allereerst moet worden benadrukt dat zowel de grootte-gevolgtrekking uit de waarneming van de asteroïde als de gevolgtrekking van de massa uit de waarneming van de bolide indirect zijn. Het bepalen van de grootte van een asteroïde hangt af van de voorspelde reflectiviteit (albedo) van het oppervlak. De bepaling van de massa van de bolide hangt af van de aanname van de lichtefficiëntie waarmee de kinetische energie van het lichaam wordt omgezet in straling. De gepubliceerde gegevens zijn geldig voor het gangbare type materiaal. Maar het is mogelijk dat deze asteroïde niet helemaal gewoon was. Dit geeft het spectrum aan van de bolide die we hebben verkregen, waarbij de ijzerlijnen zwakker zijn dan normaal en de magnesium- en calciumlijnen helderder. Het lichtrendement had dus lager kunnen zijn dan normaal, aangezien de ijzerlijnen zeer talrijk zijn. Integendeel, het albedo had hoger kunnen zijn. Als de lichtefficiëntie ongeveer 2 keer lager was en het albedo 50% was in plaats van de aangenomen 15%, komen beide methoden overeen met een diameter van een halve meter en een initiële massa van 200 kg. Een mogelijkheid zou kunnen zijn dat de asteroïde rijk was aan het mineraal enstatiet (MgSiO3). Een definitief antwoord kan worden gegeven door de vondst van een of meerdere meteorieten.

Bron: (in Tsjechisch)
Zánik malé planetky 2024 BX1 západně od Berlína 21. ledna 2024 zachycený kamerami Evropské bolidové sítě (cas.cz)


Update 25-1-2024  15:30 MET

EERSTE FRAGMENTEN GEVONDEN!
Een Pools zoekteam heeft de eerste fragmenten vandaag geborgen.
Michał Nebelski, Kryspin Kmieciak en Kazimierz Magneto plaatsen de eerste foto’s op facebook.
het materiaal ziet er afwijkend uit. Zie de update van Pavel Spurný van gisteravond. Dat zou in overeenstemming kunnen zijn met de conclusies uit de opgenomen spectra.

Update 26-1-2024  18:45 MET
De successtory van een Hongaars zoekteam:
Na het succes van de Poolse jongens gisteren zaten ze meteen ‘s nachts in de auto en na tien uur rijden hebben ze in minuut 58 van hun zoektocht de eerste Hongaarse vondst gedaan van 2024BX1.
Inmiddels heeft Peter Jenniskens op X ook bevestigd dat de Polen gisteren ern eerste meteoriet gevonden hebben van de planetoïde en ook kenner en meteoriet specialist Michael Farmer bevestigt Aubriten gaat, een uitermate zeldzame en kostbare soort meteorieten.
Een en ander bevestigt de eerdere analyse van het meteoorspectrum: Aubriten zijn arm aan FeO en rijk aan magnesiumverbindingen. De juistheid van de massa- en dichtheidsberekeningen wordt met deze gegevens eveneens bevestigd.

Update 26-1-2024  21:30 UT
Eerste vondst team DLR en Duitse musea
Een samenwerkingsteam van verschillende Duitse musea en het Duitse Instituut voor Lucht en Ruimtevaart (DLR) werken samen in een zoekteam waar ook Peter Jenniskens aan deelneemt.
Op vrijdagochtend 26-1 konden zij hun eerste vondst rapporteren: een fragment ‘zo groot als een walnoot’.
Het Museum für Naturkunde heeft een persbericht hierover doen uitgaan.

Reportage op de Duitse televisie van één van de Poolse vinders die de dag voor zijn verjaardag een stuk van die planetoïde gevonden heeft in Ribbeck.

Update 28-1-2024  11:00 MET
Veel fragmenten gevonden door AKM team
Op zaterdag 27-1 doorzocht ook een team van AKM (Arbeitskreiss Meteore) het zoekgebied. begeleid door een stuk beter weer dan de dagen ervoor boekten ook zij leuke successen. De AKM was succesvol en vond 10 meteorieten van de asteroïde 2024 BX1 in Ribbeck. Daarnaast vonden ze nog een zwaar verbrijzelde meteoriet. De grootste stukken wegen elk meer dan 20 gram.

Update 29-1-2024  22:30 MET
Einde zoekakties?
Ook vandaag zijn nog enkele kleinere fragmenten gevonden.
De landeigenaren, die veel percelen al ingezaaid hebben, zijn de hordes meteorieten zoekende cowboys nu wel zat. Bovendien ruiken ook zij geld.
Volgens nog niet bevestigde berichten heeft de politie een einde gemaakt aan zoektochten op privé terrein.

Update 30-1-2024  9:30 MET
Grootste fragment tot nu toe gevonden
De Pool Kryspin Kmiesiack toont het grootste fragment tot nu toe gevonden, waarschijnlijk op 29-1.
Tot heden toe het hoofdfragment: 225 gram.

Het per 30-1-2024 grootste fragment : 225 gram in handen van de gelukkige en vermoedelijk nu ook steenrijke vinder.

Een interessante link die een goed overzicht geeft van de vondsten tot nu toe en fraai fotomateriaal.

Een leuke video (Duitstalig) over de meteorieten in Ribbeck.

Deze foto is de laatste van SAR2736 als asteroïde. De 20 seconden durende opname werd gemaakt door Luca Buzzi en Gianni Galli. De asteroïde verdwijnt in de aardschaduw om 7 minuten later als vuurbol boven Duitsland weer op te duiken.

Berekende impact zone om 23:20 UT. De uiteindelijke impact heeft enkele tientallen kilometers ten westen van Berlijn plaatsgevonden.

De projectie van de baan van vuurbol EN210124_003238 op het aardoppervlak. De helling van de baan met het oppervlak was 75,4 graden. foto: Google/Astronomisch Instituut, Tsjechische Academie van Wetenschappen.

Het samengestelde beeld van de bolide EN210124_003238 van een video-opname gemaakt door een videocamera op het station Frýdlant v Čechách (foto: Astronomisch Instituut van de Tsjechische Academie van Wetenschappen).

Een van de AllSky-7 opnamen van de vuurbol van de impact van SAR2736.  Credit: Sirko Molau, AllSky7

Impact gebied, gebaseerd op de berekeningen met de gegevens van 16 stations en gebruik gemaakt van de windprofielen.
(grafiek Tsjechische Academie van Wetenschappen, basiskaart Google Earth). 

De Poolse vondsten. De drie fragmenten horen duidelijk bij elkaar en hebben een totale massa van 171 gram.

De Hongaarse vondst van vrijdagochtend 26 januari.

Het team van gezamelijke Duitse musea, het Duitse Instituut voor Lucht- en Ruimtevaart, aangevuld met vrijwilligers en Peter Jenniskens rapporteren hun eerste vondst op vrijdag 26 januari.

Fragmentje gevonden door Felix Bettonvil, operator station EN915.

Het AKM zoekteam. Tweede van rechts: operator van all-sky station EN89 Jörg Strunk met zijn vrouw Petra.


Zeer heldere vuurbol boven Noord Frankrijk

9 januari 2024  21:55:47 UT


Op 9 januari 2024 om 21:55:47 UT trok een vuurbol met een absolute fotografische magnitude van -11.5 gedurende drie seconden over Noord Frankrijk.
De vuurbol werd vastgelegd door negen camera’s van het EN (European Network) : EN89 Herford (D), EN900 Winterswijk-Woold, EN902 (Engelmanshoven), EN904 (Hoegaarden), EN905 (Benningbroek), EN906 (Bussloo), EN907 (Oostkapelle), EN908 (Ermelo) en EN909 (Twisk).
De vuurbol drong de atmosfeer binnen op een hoogte van 76,3 km boven het Noord Franse plaatsje Mainbressy met een snelheid van 13,4 km/s en doofde een drietal seconden later uit op een hoogte van 28,8 km boven Le Suberteaux. De snelheid was inmiddels vertraagd tot 8,4 km/s.
Deze gegevens zijn bepaald uit een nauwkeurige berekening aan de hand van de zeven dichtstbijzijnde stations. De overige stations liggen op veel grotere afstanden.
Gezien de helderheid van ‘maar’ magnitude -11,5 lijkt het niet erg waarschijnlijk dat er (grote) fragmenten zijn neergekomen. 
Vóór de ontmoeting met de aarde draaide het object in een baan om de zon met een halve lange as van 1,56 AE en een geringe excentriciteit van slechts 0,40. De baanhelling op het eclipticavlak bedroeg 5 graden. De vuurbol is zeer steil, onder een hoek van 84 graden, met de horizon ingeslagen.

Vanuit de groen gemarkeerde stations werd de vuurbol van 24 januari 2024 vastgelegd.

Het grondtraject van de vuurbol van 9 januari 2024 boven Noord Frankrijk. Vanwege de steile inval van de vuurbol is het grondtraject maar kort.

Baan-, traject en dynamische gegevens van vuurbol EN20240109. De gemiddelde positienauwkeurigheid bepaald uit 7 posten bedraagt 30 meter.

Vanuit EN902 Engelmanshoven. Foto Jean Marie Biets

Vanuit EN900 Winterswijk-Woold. Foto Hans Betlem

Vanuit EN904 Hoegaarden. Foto Joost Verheijden.

Vanuit EN907 Oostkapelle. Foto: Klaas Jobse


De grote vuurbol van 31 augustus 2023

Vuurbol door drie EN stations vastgelegd


Op 31 augustus tussen 2:38:49 en 2:38:57 UT trok een zeer heldere vuurbol over Belgisch Limburg.
De vuurbol werd door drie camera’s van het EN vastgelegd. De weersituatie boven de Benelux was op het moment van verschijnen van de vuurbol zeer ongunstig. De meeste EN stations meldden bewolking en zelfs regen.
De vuurbol begon op te lichten op een hoogte van 69,85 km zo’n 30 km ten zuidoosten van Brussel en doofde 7,5 seconden later op een hoogte van 20,0 km uit 10 km ten zuidwesten van Maastricht boven de Nederlands-Belgische grens.
De vuurbol legde in die tijd een traject van 80,64 kilometer af onder een invalshoek van 31 graden met het aardoppervlak.

Zeer helder
De vuurbol vertoonde geen of weinig flares. De maximale fotometrische magnitide lag tussen de -10 en -12. Er heeft niet of nauwelijks fragmentatie opgetreden.
Voor de post te Wilderen verscheen de vuurbol onder ideale omstandigheden en in een ideale postie. De hemel was hier onbewolkt en het gehele vuurboltraject was hoog aan de hemel zichtbaar.
Vanuit Woold gezien trok de vuurbol exact over de volle maan, welke die nacht vanwege publicitaire aandacht veel bekijks had: er was sprake van een blauw supermaan. Dat maakte de opname vanuit Woold moeilijk te bewerken, temeer daar er ook hoge bewolking rondom de maan zichtbaar was.
Het tijdstip of liever het tijdsinterval van verschijnen werd geleverd door de high-speed fotometer van de Tsjechische Academie van Wetenschappen, opgesteld op het Zdenek Ceplecha observatorium te Winterswijjk-Woold. 

Geen meteorieten
Uit de berekeningen blijkt, dat er hoogstens een fragment van 200 gram maar waarschijnlijk nog een stuk kleiner, over was bij het uitdoven van de vuurbol. Een groter eindfragment had een lagere eindhoogte dan 29 km opgeleverd.

Radiant en baan
De geometrie van deze vuurbol ten opzichte van de fotografische posten was zeer gunstig; de convergentiehoek tussen de posten Woold en Wilderen bedroeg maar liefst 86 graden.
Station EN902 toonde het gehele spoor en hieruit kon een initiële snelheid van  12,66 +/- 0,06 km/s worden afgeleid.
De radiant lag bij RA = 322,3; DEC 15,9 in het sterrenbeeld Pegasus, ongeveer 5 graden ten noordwesten van de ster ε Pegasi.
Vóór de ontmoeting met de aarde draaide de meteoroïde om de zon in een elliptische baan met een halve lange as van 1,32 AE met een inclinatie van 3,5 graden op de ecliptica. De omloopstijd van het object bedroeg 1,52 jaar.
De initiële massa bedroeg enkele kilogrammen.

Meet- en rekenwerk
Het meetwerk aan de opnamen werd uitgevoerd door de Dutch Meteor Society, de uiteindelijke berekeningen door Pavel Spurný van de Tsjechische Academie van Wetenschappen.

Overzicht van de stations:
Groen: Vuurbol van 31 augustus vastgelegd.
Rood: Bewolkt
Geel: Buiten bedrijf of storing

Het grondtraject van de vuurbol van 31 augustus 2023 over Belgisch Limburg.

De vuurbol van 31 augustus 2023, vastgelegd door station EN902 Wilderen. Foto: Jean-Marie Biets.

Vanuit Winterswijk-Woold gezien trok de vuurbol precies over de maan. Linksonder komt het laatste deel van het traject uit de wolken, die de maan omfloersten.
Foto: Hans Betlem

De vuurbol van 31 augustus 2023, vastgelegd door station EN907 Oostkapelle. Foto: Klaas Jobse


Perseïde vuurbol en nalichtend spoor boven Frankrijk

Een weergaloos mooie Perseïde vuurbol


In de nacht van 15 op 16 augustus 2023 verscheen er een zeer heldere Perseïde vuurbol boven Frankrijk. DMS waarnemer Koen Miskotte was getuige, legde de vuurbol vast én het nalichtend spoor gedurende meer dan 45 minuten.
Een uitgebreid waarnemingsverslag in Radiant 2023-3, te verschijnen eind september 2023.
Een stukje uit deze verslagen…

Voor deze nacht werd geopteerd voor een actie tussen 23:15 en 03: 15 UT. Waarneemmaatje Michel vandePutte zou iets later startten.
Ik schrik wakker van een vallende wekker, zo rond 22:15 UT. Hmm, nog maar even proberen te slapen… maar ik ben klaar wakker. Nou ja, dan maar naar buiten! Ik kijk eerst even bij de all sky camera: die blijkt het weer eens niet te doen. Na wat opstart problemen lukt het eindelijk. Dan de aandacht verleggen naar de Sony Alpha A7sII met de Sigma 20 mm F 1.4 lens. Het plan was om het fraaie vakantiehuis erop te zetten met een mooie sterrenhemel erboven. Echter, de Melkweg was ook mooi in het zuiden en besloot ik om eerst 30 minuten dit te fotograferen. Om 22:30 start de camera. De all-sky wordt nog even gecheckt en die doet het. Vervolgens de spullen halen om visueel waar te nemen.
Het is 22:47 UT als ik start, dit is ruim 25 minuten eerder dan gepland. Om 22:49:58 UT (timing van Fripon station Marseille) verschijnt één van de fraaiste Perseïden die ik ooit gezien heb: met minimale helderheid van magnitude -8 beweegt deze meteoor door Cygnus naar iets links van het “wolkje” van Scutum! Wow: what a beast en kijk eens naar het heldere nalichtende spoor (magnitude +1). Tot mijn verbazing blijft een deel van het spoor makkelijk zichtbaar.
Om 22:54 UT is het spoor nog altijd zo helder als de Andromeda nevel, om 22:57 UT wordt het wat zwakker, om 22:58 UT moet je echt goed kijken om het te zien en om 22:59 is het niet meer zichtbaar met het blote oog.
Daarmee bleef het nalichtende spoor dik 9 minuten zichtbaar! Het is sinds de Leoniden van 2001 dat ik zulke langdurige nalichtende sporen heb gezien.
Echter, meteen na de vuurbol maakte ik mij wel zorgen om de all sky camera. Ik hoorde kort na de vuurbol een klik. Dit zou de dichtslaande sluiter kunnen zijn, maar ook een opengaande sluiter! Gelukkig besefte ik ook meteen dat de vuurbol ook in het cameraveld van de Sony Alpha was verschenen. Inderdaad, na de waarneemnacht bleek dat de all sky camera dicht zat tijdens de vuurbol: 22:49:57 camera dicht, vuurbol om 22:49:58, camera open 22:50:00 UT… Wel is het nalichtend spoor een aantal opnamen te volgen. De opname van de Sony Alpha is van grote schoonheid, de vuurbol staat er grotendeels op met een fraaie Melkweg. Met het nalichtende spoor in gedachten heb ik de camera langer laten lopen dan gepland. Tot 23:34 UT, daarna is ze op het huis gericht. Dit was nog te vroeg, want het nalichtend spoor is tot die laatste opname nog net te zien. Dat betekent, dat het nalichtend spoor fotografisch 45 minuten te volgen is op de opnamen!
Wat een manier om je waarneemsessie te startten, WOW! Als die klok niet gevallen was, was de actie rond 23:15 UT gestart en was de vuurbol niet gefotografeerd en niet visueel gezien! Murphy rules maar nu toch even niet….

Bekijk de ontwikkeling van het nalichtend spoor in meer dan 80 opnamen:

Animated gif nalichtend spoor

EN vuurbollen in nieuwe database

Fotografische data van 300 EN-vuurbollen


Uit alle EN vuurbollen, vastgelegd door ons netwerk sinds het gebruik van digitale camera’s (eerste simultane vuurbol in 2011) zijn per eind juli 2023 300 banen en trajecten en fotometrische gegevens vastgelegd.
Een mijlpaal, bereikt dankzij de inspanningen van de vele camera operators.
Gedurende de afgelopen jaren heeft ons netwerk een spectaculaire ontwikkeling meegemaakt, niet alleen in het aantal stations maar ook in de professionaliteit en kwaliteit van de aangeleverde opnamen.
Van alle materiaal tot heden is een lijvige database aangemaakt, voorzien van allerlei query’s (zoekopdrachten) waarmee je bv. snel kunt zien aan hoeveel simultaansets elk station heeft bijgedragen. Het aantal uitgemeten en verwerkte opnamen is spectaculair: het zullen er vlug zo’n 1000 zijn.
Niet alle sets zijn in de database opgenomen. Sommige zijn kwalitatief minder of hebben ongunstige geometrie. Van een (klein) aantal opnamen is geen nauwkeurige fotometrie mogelijk.
De database met alle query’s kan onder de naam ENfireballs_2023 als MS-Access database worden opgehaald op het publieke deel van onze DMS ftp-site.
De macro’s zijn veilig. Bij openen volgt er wellicht een melding van Microsoft (=standaard wanneer onbekende macro’s worden aangetroffen). Volg de aanwijzingen om het bestand als veilig te markeren.
Op niet al te lange termijn zal de database ook worden gekoppeld aan onze online sql database systeem en zal hij ook worden aangeboden ter opname in de IAU fotografische database.

Om gebruik te kunnen maken van de query’s is Microsoft Access nodig. Dit programma maakt deel uit van de meeste Office pakketten.

Download database

Zeer heldere vuurbol boven west Brabant op 8 juli 2023

Vuurbol magnitude -16 door 9 EN camera’s vastgelegd


Overzicht van de actieve EN posten. Groen heeft de vuurbol van 8 juli vastgelegd; rood niet vastgelegd; geel niet bekend.

Op 8 juli 2023 om 23h28m02s UT verscheen een zeer heldere vuurbol boven westelijk Brabant.
De vuurbol werd door negen camera’s van het EN vastgelegd. De vuurbol begon op te lichten op een hoogte van 97,9 km ter hoogte van St. Maartensdijk op het Zeeuwse eiland Tholen en doofde ruim 2,5 seconden later uit op een hoogte van 60 km boven het plaatsje Wouw, ongeveer 5 km ten westen van het Brabantse Roosendaal. In deze 2,5 seconden legde hij een traject af van 45 km onder een invalshoek van 32 graden met het aardoppervlak.

Zeer helder
De vuurbol is tot op grote afstand gefotografeerd: vanuit de verste post, Herford, bedroeg de afstand 335 km.
De vuurbol vertoonde geen of weinig flares. De helderheid liep meteen zeer sterk op en hij bereikte een absolute fotometrische helderheid van magnitude -16.04 op een hoogte van 84 km.
Na deze maximale helderheid bleef de vuurbol nog gedurende ruim één seconde zichtbaar op de fotografische opnamen.

Geen meteorieten
Vanwege de grote helderheid en het schijnbaar nauwelijks voorkomen van fragmentatie, waren de verwachtingen hoog gespannen. Zou er eindelijk weer eens een meteorietval zijn vastgelegd?
Helaas werd die hoop snel de grond in geboord. Met een eindhoogte van zo’n 60 km is het uitgesloten dan materiaal de grond heeft bereikt. Weer niet…
     
Radiant en baan
De geometrie van deze vuurbol ten opzichte van de fotografische posten was niet erg gunstig. Aan de foto’s is te zien, dat de meeste stations de vuurbol vrijwel head-on hebben vastgelegd. Alleen de posten Benningbroek, Ermelo, Wilderen en Humain hadden hem vrijwel opzij, maar deze laatste twee zaten juist weer op grote afstand.
Station EN907 Oostkapelle toonde de meeste (en scherpste) breaks. Hieruit kon een initiële snelheid van  16,16 +/- 0,05 km/s worden afgeleid.
De radiant lag bij RA = 233.6; DEC 45.9 in het sterrenbeeld Bootes, ongeveer 5 graden boven de ‘vlieger’.
Vóór de ontmoeting met de aarde draaide de meteoroïde om de zon in een elliptische baan met een halve lange as van 2,34 AE met een inclinatie van 15 graden op de ecliptica. De omloopstijd van het object bedroeg 3,58 jaar.
De initiële fotometrische massa bedroeg ongeveer 135 kg.

Het grondtraject van de vuurbol van 8 juli 2023. Het traject lag vlak bij de post Oostkapelle maar deze plot laat zien, dat ook daar de vuurbol vrijwel in de rug werd gefotografeerd. Ook hier dus maar een zeer kort spoortje.

EN89 Herford. Foto Jörg Strunk

EN900 Winterswijk-Woold. Foto Hans Betlem

EN901 Humain. Foto Jean-Marie Biets

EN902 Wilderen. Foto Jean-Marie Biets

EN905 Benningbroek. Foto Jos Nijland

EN906 Bussloo. Foto team VSB: Mark-Jaap ten Hove en Jaap van ‘t Leven

EN907 Oostkapelle. Foto: Klaas Jobse

EN908 Ermelo. Foto Koen Miskotte


Superbolide boven Beieren op 26 juni 2023

Geen meteorieten neergekomen


Op 26 juni 2023 om 20:45:11 UT drong een meteoroïde met een massa van ongeveer 260 kilogram boven Beieren de atmosfeer binnen.

Deze bolide werd vanuit Tsjechië en Slowakije vastgelegd door automatische digitale all-sky vuurbolcamera’s en videocamera’s te Churáňov, Přimda, Ondřejov, Růžová, Kuchařovice, Červená, Lysá hora, Veselí nad Moravou en Hurbanov.
Naast de directe afbeeldingen en video’s, is ook het spectrum van de bolide vastgelegd.
Gedetailleerde opnamen van de bolide, waaruit onder andere het verloop van de fragmentatie kan worden bepaald, werden gemaakt door het FIPS-hi-speed videosysteem te Ondřejov. Bovendien werden het exacte verloop van de helderheid van de bolide en de absolute tijd van de passage vastgelegd door een aantal hi-speed fotometers (5000 registraties per seconde), die ook deel uitmaken van de camera’s op alle stations.
Uit al deze data zijn alle baan-, traject en fysische gegevens van deze buitengewoon heldere vuurbol met hoge nauwkeurigheid en betrouwbaarheid bepaald.

Baan en traject

De bolide begon te op te lichten op een hoogte van 100,8 km tussen de steden Ingolstadt en Regensburg en bereikte een maximale absolute helderheid van -17,4 magnitude (absolute helderheid gestandaardiseerd voor een eenheidsafstand van 100 km), trok over Neurenberg en doofde op een hoogte van 34,5 km uit ten westen van de stad Höchstadt.  De aanvankelijke snelheid bedroeg 24,4 km/s en en de meteoroïde legde een lichtgevend traject van 133,9 km af in 6,4 seconden.
Tijdens de val vertoonde de superbolide vele opvlammingen ten gevolge van fragmentatie. Hij bereikte zijn maximale helderheid ten in een korte explosie op een hoogte van 56,1 km. Deze explosie gaf ongeveer 100 maal zo veel licht als de volle maan.
Vóór de botsing met de aarde draaide deze meteoroïde om de zon in een zeer excentrische ellipsbaan met een halve as van 2,25 AE met een inclinatie van 12 graden. De omloopstijd bedoeg 3,4 jaar.
Baan en structuur van de meteoproïde wijzen op een lid van de Jupiterfamilie.

Geen meteorieten neergekomen

Tijdens de tocht door de dampkring, vooral in het laatste derde deel, viel de relatief fragiele meteoroïde van komeetachtige oorsprong met een diameter van ongeveer 70-80 cm uiteen. Er is hoogstwaarschijnlijk geen significant fragment van de oorspronkelijke meteoroïde neergekomen dat een systematische zoektocht zou rechvaardigen.


Pavel Spurný
Vakgroep Interplanetaire Materie
Astronomisch Instituut, CAS, Ondřejov

De projectie van de vuurbol  EN260623_204511 op het aardoppervlak. Netwerkstations in Tsjechië zijn weergegeven door witte vierkantjes met een zwart centrum
foto: Google/Astronomical Institute CAS.

Composiet beeld van de bolide EN260623_204511 uit een video-opname opgenomen vanuit Ondřejov. foto: Astronomisch Instituut CAS).

Uitsnedes van een gedetailleerde video-opname van de vuurbal EN260623_204511 gemaakt door het FIPS-volgsysteem te Ondřejov. Deze beelden worden gebruikt voor een meer gedetailleerd onderzoek van meteoroïdefragmentatie.
De relatieve tijd voor individuele beelden is gerelateerd aan de absolute tijd van 20:45:11 UT.
(afbeeldingen door Lukáš Shrbený, foto door het Astronomisch Instituut van het CAS).


De vuurbol van 4 juni 2023 om 22h10m03s UT

Fraaie vuurbol boven Zeeland


Op 4 juni om 22h10m04s UT lichtte een vuurbol op een hoogte van 79,7 km op boven de Noordzee en doofde een kleine 4 seconden later uit op een hoogte van 35,7 km boven het Zeeuwse Middelburg. De vuurbol bereikte een helderheid van magnitude -9,8 fotografisch.
Zes stations van het Europees Netwerk legden de vuurbol vast: EN901 Humain, EN902 Wilderen, EN905 Benningbroek, EN907 Oostkapelle , EN908 Ermelo en EN910 Ieper-Zillebeke.

Meteorietval onwaarschijnlijk

De hoge uitdoofhoogte van 36 km gecombineerd met de niet zo grote helderheid van deze vuurbol maakt een meteorietval zeer onwaarschijnlijk. 

De vuurbol van 4 juni 2023 in een opname van Klaas Jobse vanuit Oostkapelle (EN907)

Dezelfde vuurbol, vastgelegd door Koen Miskotte vanuit Ermelo (EN908)

Dezelfde vuurbol vastgelegd vanuit Astrolab Iris te Ieper-Zillebeke (EN910)


De grote vuurbol van 27 mei 2023

door 12 EN posten vastgelegd!


Op 27 mei 2023 om 1:09:11 UT (3:09 zomertijd) verscheen een zeer heldere, traag bewegende vuurbol boven het midden van ons land. De vuurbol vertoonde een aantal flares waarvan de helderste magnitude -10.5 fotometrisch bereikten.
Deze vuurbol moet een fenomenaal verschijnsel zijn geweest voor degenen die toevallig nog buiten waren op dit late tijdstip. De totale zichtbaarheidsduur bedroeg maar liefst tien seconden.
Het was in de hele Benelux helder waardoor de vuurbol, mede door de gunstige verschijning over het midden van het land, door maar liefst 12 camera’s van het Europees Netwerk (EN) werd vastgelegd.
Vanuit Winterswijk-Woold werd daarnaast een zeer gedetailleerde fotometrische lichtcurve verkregen met de daar sinds twee maanden operationele fotometer van de Tsjechische Academie van Wetenschappen.
De vuurbol begon op te lichten op een hoogte van 83,1 km en doofde uit op een hoogte van 32,3 km. boven Twello, enkele kilometers ten noorden van Volkssterrenwacht Bussloo, waar de vuurbol vrijwel in het zenit uitdoofde.
Een waarnemer op VSB, die op het late nachtelijke tijdstip juist de deur van het observatorium sloot, zag de vuurbol in volle glorie uiteenspatten.
Drie minuten later werden zgn. sonic booms gehoord, een dof gerommel, veroorzaakt door de schokgolf, veroorzaakt door de impact in de atmosfeer. Deze drie minuten komen goed overeen met de afstand van 32 km tot Bussloo.
De vrij hoge uitdoofhoogte maakt de kans minimaal dat er meteorieten op het aardoppervlak zijn neergekomen. Ook de helderheid van -10 wijst niet op een zgn. superbolide. Het heeft dus weinig zin om zoektochten naar eventuele restanten op te zetten.
Een mogelijke eindmassa van zo’n 160 gram is op de eindhoogte van 32 km al volledig versplinterd.
De baan- en trajectgegevens van deze vuurbol, gebaseerd op de analyse van slechts twee opnamen, zijn weergegeven in de tabel. Reductie van de overige 9 opnamen heeft inmiddels plaatsgevonden. Deze zullen binnenkort in het blad ‘Radiant’ van de Dutch Meteor Society worden gepubliceerd.
Deze fraaie resultaten zijn zo snel tot stand gekomen door de immer actieve operators in ons netwerk: Jörg Strunk (EN89 Herford), Hans Betlem (EN900 Winterswijk-Woold), Jean-Marie Biets (EN901 Humain en EN902 Wilderen), Marco Verstraaten (EN903 Terschelling en EN909 Twisk), Joost Verheijden (EN904 Hoegaarden), Jos Nijland (EN905 Benningbroek), Marc-Jaap ten Hove en Jaap van ’t Leven (EN906, Volkssterrenwacht Bussloo), Klaas Jobse (EN907 Oostkapelle), Koen Miskotte (EN908 Ermelo) en Felix Bettonvil (EN915).

High resolution lichtcurve van de vuurbol, vastgelegd vanuit Winterswijk-Woold

Baan- en trajectgegevens van de vuurbol van 27 mei 2023, gebaseerd op een eerste berekening gebaseerd op twee posten.

Het geprojecteerde grondtraject van de vuurbol van 27 mei 2023 boven België en Nederland, gebaseerd op de definitieve betrekeningen aan de hand van de opnamen van 9 EN stations.

In het nieuws

Op 1 juni besteedde RTL Editie-NL aandacht aan de vuurbol van 27 mei, in de pers al hardnekkig ‘de meteoriet van Salland’ genoemd.
In dit nieuwsitem een interview met Alex Scholten (Volkssterrenwacht Bussloo)
Bekijk de hele uitzending hier.

Vanuit Herford

vanuit Winterswijk-Woold

vanuit Humain

vanuit Wilderen

vanuit Terschelling

vanuit Hoegaarden

vanuit Benningbroek

vanuit Bussloo

vanuit Oostkapelle

vanuit Ermelo

vanuit Twisk


Privacy Settings
We use cookies to enhance your experience while using our website. If you are using our Services via a browser you can restrict, block or remove cookies through your web browser settings. We also use content and scripts from third parties that may use tracking technologies. You can selectively provide your consent below to allow such third party embeds. For complete information about the cookies we use, data we collect and how we process them, please check our Privacy Policy
Youtube
Consent to display content from - Youtube
Vimeo
Consent to display content from - Vimeo
Google Maps
Consent to display content from - Google