Nieuws - dutch-meteor-society

26 april 2025. Voorjaarsbijeenkomst Dutch Meteor Society te Bussloo

inspirerende bijeenkomst rond 45 jaar visuele waarnemingen

Vorig jaar vierden we een feestje om het 45-jarig bestaan van de Dutch Meteor Society te vieren.
Dit jaar is het precies 45 jaar geleden dat onze top-waarnemer Koen Miskotte zijn eerste serieuze meteoorwaarnemingen deed.
Daar gaan we op onze voorjaarsbijeenkomst van 2025 uiteraard bij stilstaan!

45 jaar Visueel werk!
Dat is een feestje waard!
Noteer vast in de agenda:
Op zaterdag 26 april 2024 (we vieren dan Koningsdag!) organiseren we een bijzondere bijeenkomst met een feestelijk tintje.

Naast het visuele werk zijn er belangwekkende ontwikkelingen rondom CAMS, zijn er grote technische ontwikkelingen doorgevoerd in ons all-sky netwerk en staan tal van nieuwe projecten al weer op de rails.

Maak de agenda leeg op zaterdag 26 april.
Plaats : ons vertrouwde thuisadres, Volkssterrenwacht Bussloo, Busslooselaan 2, Bussloo gem. Voorst.

Na afloop gaan we (voor wie dat wil) gezellig uit eten. De keus is dit jaar gevallen op Ribhouse Texas in Voorst, op korte afstand van de Volkssterrenwacht Bussloo.

Er zal nog lang worden nagepraat.
Het definitieve programma en de exacte invulling van de dag maken we later bekend.
En mocht U nog iets willen vertellen of demonstreren: we maken graag plaats in het programma!

Volkssterrenwacht Bussloo: al 45 jaar de inspirerende ontmoetingsplek voor de Dutch Meteor Society.

Deurbelcamera legt meteoriet impact vast

Meteoriet spat op oprit uit elkaar

Toen Laura Kelly en haar partner, Joe uit Charlottetown, Prince Edward Island, Canada, in juli 2024 terugkeerden van een middagwandeling vonden ze een stervormig patroon van grijs stof op hun oprit. Niet wetend wat het was, veegden ze het weg. Echter, na het zien van beelden van hun beveiligingscamera zagen ze een verbazingwekkende gebeurtenis: het exacte moment van de inslag van een meteoriet op de plek op hun oprit waar Joe enkele minuten geleden nog stond, was door de camera vastgelegd.
De meteoriet zelf is, door de grote snelheid, maar op enkele beelden van de video te zien, maar het exploderende stof en het bijbehorende geluid waren onmiskenbaar. Joe’s vader, die in de buurt woont, hoorde de klap en bekeek daarna de beelden.
De gebeurtenis werd gerapporteerd aan het Meteorite Reporting System van de Universiteit van Alberta”.
Er kon 7 gram van de meteoriet worden veiliggesteld en later werd met behulp van een magneet en een stofzuiger nog meer stof verzameld.
Na bestudering van foto’s van de fragmenten bevestigde de Universiteit van Alabama dat de impact inderdaad een meteoriet was.
Het object had een gat van 2 x 2 cm in de plaveisel geslagen. Na onderzoek bleek, dat het om een gewone chondriet ging. Het object is inmiddels de Charlottetown meteoriet genoemd.
Vanuit wetenschappelijk oogpunt is het gebeuren bijzonder. Er is nog geen enkele andere meteorietval op deze manier gedocumenteerd. Het is de eerste keer dat een meteoriet die op de aarde valt, op video is vastgelegd, met geluid.

De stervormige impact op de oprit.

Bron:
Sound and video of meteorite impact recorded together for the first time | Faculty of Science

Boötiden lieten zich zien!

Vuurbol boven de Noordzee

In de eerste dagen van het jaar vragen de Boötiden, in het verleden ook wel Quadrantiden genoemd, onze aandacht.
Slechts zelden laat deze zwerm zich in volle glorie waarnemen. Met een kortdurend maximum op 3 of 4 januari is de kans op een langdurig heldere periode nét tijdens het maximum in onze streken gering.
Toch deden de Boötiden van zich spreken in de eerste dagen van 2025. Zo legde het CAMS netwerk een groot aantal Boötiden vanuit meerdere posten vast. Daaruit kon een fraaie radiantplot worden afgeleid. De Boötiden zijn als zwerm duidelijk herkenbaar.

Vuurbol

Op 3 januari 2025 om 20:27:26 UT verscheen een zeer helder exemplaar van deze zwerm boven de Noordzee. De weersomstandigheden in Nederland en België waren op dat moment zeer wisselend maar tussen de buien door konden maar liefst zes posten van het Europees Netwerk de vuurbol vastleggen: EN901 Humain, EN902 Engelmanshoven, EN903 Terschelling, EN905 Benningbroek, EN907 Oostkapelle en EN908 Ermelo. Voor de dichtstbijzijnde posten, Terschelling en Benningbroek, vormde de vuurbol een fraaie verschijning aan de hemel.
Voor de verste post, Humain, lag het beginpunt op een afstand van meer dan 400 kilometer.
De oplichthoogte was 96,5 km en de uitdoofhoogte 65,3 km. Het 127 km lange traject werd in ruim 3 seconden afgelegd.
Voor wie toevallig buiten liep en in de juiste richting keek, vormde deze vuurbol een mooi spektakel, door sommigen wellicht voor verlaat nieuwjaarsvuurwerk aangezien.

Projectie van het traject van de vuurbol van 3 januari 2025 20:27:26 UT op het zeeoppervlak. De groen gemarkeerde posten hebben de vuurbol vastgelegd.

Radiantplot van de Bootiden in de nacht van 2 op 3 januari 2025, gebaseerd op CAMS data. De radiantpositie van de Boötiden is duidelijk herkenbaar.
Data CAMS BeNeLux / Carl Johannink.

De Boötide vuurbol van 3 januari 2025 20:27:26 UT vastgelegd door all-sky station EN905 in Benningbroek (foto: Jos Nijland)

Dezelfde vuurbol, gefotografeerd op station EN908 te Ermelo. Foto: Koen Miskotte

Tussen de wolken door, gefotografeerd vanaf Terschelling, station EN903. Foto: Marco Verstraaten.

De vuurbol van 28 december 2024 boven West België

Eerste succes van het ‘Ardennen netwerk’

Begin november en begin december 2024 werden diep in de Ardennen twee nieuwe EN-stations opgezet: EN901 in Humain en EN913 in Dourbes. Dit laatste station ligt op slechts 5 km van de Franse grens.
In het recentste nummer van Radiant (2024-4; December 2024) twee uitgebreide artikelen over deze nieuw opgezette posten.
In Nederland zuchtten we de afgelopen weken al vele nachten lang onder onafgebroken grijs weer, maar in België klaarde het op 27 december open konden twee heldere nachten worden genoteerd.
Op 28 december konden we het eerste succes van de nieuwe stations noteren.

Vuurbol nabij Calais

Op 28 december 2024 om 19:51:41 UT verscheen een heldere vuurbol net buiten de Franse kust ter hoogte van Calais. De vuurbol was ruim anderhalve seconde zichtbaar en bereikte een maximale fotometrische magnitude van -8.5.
Drie Belgische stations van het EN legden de vuurbol vast: EN901 Humain, EN902 Engelmanshoven en EN913 Dourbes. Alle drie deze stations worden bediend door Jean Marie Biets, die de vuurbol dezelfde avond al vanaf alle drie de stations kon rapporteren op de WhatsApp groep van de EN camera operators: een eerste succes van het EN-Ardennenoffensief.

Baan en traject van de vuurbol

De vuurbol begon op te lichten op een hoogte van ruim 101 km op zo’n 10 km ten zuidwesten van het Belgische Oostende en doofde uit op een hoogte van 73,6 km boven het Kanaal, ongeveer 5 km buiten de kust van Calais, Frankrijk. In anderhalve seconde werd ruim 81 km in de atmosfeer afgelegd. De grootste afstand was tot station Humain: 268 km. Vanwege de grote afstanden tot de drie stations zijn de convergentiehoeken niet echt gunstig: maximaal 22 graden.
De radiant van de vuurbol lag bij RA = 121.8 ; DEC = 23.1, enkele graden ten noordoosten van de bekende sterrenhoop M44 in de Kreeft. Vanwege de grote afstand van de sporen tot de radiant is de nauwkeurigheid van de radiantpositie niet erg groot.

GPS gestuurde shutters

Alle drie de posten zijn recent voorzien van de nieuwe GPS gestuurde shuttersturing. Op de opname van station Dourbes, dat zich het dichtst bij het spoor van de vuurbol bevond, zijn duidelijk de overgeslagen shutterbreaks te zien. De eerste markeert het tijdstip 19:51:41 UT.
De posities van alle breaks op de drie opnamen komen binnen enkele tientallen meters met elkaar overeen: de shutters op de posten lopen synchroon.
Inmiddels zijn 8 stations van ons netwerk van deze GPS gestuurde shutters voorzien; vijf nieuwe units worden momenteel opgebouwd en zullen in het voorjaar van 2025 de laatste functiegenerators in het netwerk vervangen.

De vuurbol van 28 december 2024 19:51:41 UT vastgelegd door het all-sky station EN913 te Dourbes.

De vuurbol van 28 december 2024 gezien door alls-ky post EN902 te Engelmanshoven.

De vuurbol van 28 december 2024, gefotografeerd vanuit station EN901 te Humain.

Het grondtraject van de vuurbol van 28 december 2024 boven de westkust van België en Frankrijk. De vuurbol doofde op een afstand van ongeveer 5 km van Calais boven zee uit.

Radiant 2024-4

Radiant 2024-4 is uit en kan gedownload worden van de
DMS ftp-site.

In dit nummer ondermeer:

• De interessante Perseïden van 2024:
een analyse van de visuele waarnemingen.
• Een kleine Draconidenuitbarsting op 8 oktober 2024.
• All-sky werk met spectroscopie erbij.

download Radiant

Nieuw all-sky station in de Ardennen

EN913 operationeel

Op 2 december 2024 werd het 14e all-sky station van het West Europees deel van het EN in gebruik gesteld in Dourbes in de Ardennen, vlak bij de Franse grens.
Het station staat opgesteld op het dak van het Nationaal Geofysisch instituut, verbonden aan het KMI. De camera staat in goed gezelschap van tal van instrumenten waarmee ondermeer onderzoek naar bliksems wordt gedaan.
Eind oktober werd te Humain (EN901) de oude ASI-ZWO camera met 2.8 mm Fujinon optiek vervangen door een fullframe Canon 6D systeem met Sigma 8 mm fish-eye. De plek in Humain rechtvaardigt een perfect systeem: er is daar nauwelijks strooilicht en er is rondom zicht tot op de horizon. Daarnaast was de oude ASI aan een revisie toe.
Inmiddels is deze uitgevoerd. De camera is beter gefocusseerd en gefixeerd en het verwarmingssysteem is verbeterd.
Voor dit toestel moest een nieuwe plaats gevonden worden en die is gevonden in Dourbes.
Zijn de condities in Humain zo goed als perfect, in Dourbes is dat mogelijk nog beter. Daarom is intussen de bouw gestart van nog een Canon 6D/8 mm Sigma unit voor het station in Dourbes en de verwachting is dat dit toestel in het late voorjaar van 2025 geplaatst gaat worden.
Ook is de locatie Dourbes in beeld voor de plaatsing van een tweede hi-speed fotometer door de Tsjechische Academie van Wetenschappen. Deze wordt momenteel in Ondrejov getest.
Met twee volwaardige Canon toestellen diep in de Ardennen heeft het Europees Netwerk cameradekking tot diep in Frankrijk.

EN913 op zijn hoge opstelling in Dourbes. Als uitbreiding op de oude ASI opstelling is een temperatuurregeling ingebouwd in het kleine kastje links.

EN913 Dourbes is omringd door tal van meteorologische experimenten.

Meteoriet ‘Haag’ in Oostenrijk gevonden

…van de vuurbol van 24 oktober 2024

Op 24 oktober 2024 om 19:24:38 UT verscheen een zeer heldere vuurbol boven Oostenrijk die door een groot aantal camera’s van het EN in de Tsjechische Republiek werd vastgelegd. Ook zijn er goede lichtcurven en spectra.
Zie hiervoor ons nieuwsitem van 28 oktober jl.
Inmiddels is de eerste meteoriet gevonden!
Het betreft een fragment van 46 gram, gevonden in de buurt van de Oostenrijkse plaats Haag. De vinder is Filip Nikodem, die ook één van de eerste fragmenten van de Ribbeck vond.

Update 11-11-2024
Filip Nikodem bericht:
De 9e Oostenrijkse meteoriet in de geschiedenis. Neergekomen op 24 October 2024 nabij het stadje Haag in Nieder-Osterreich.
Massa 46 grams.
Berekeningen van traject en strooiveld door Pavel Spurný, Jiří Borovička en Lukáš Shrbený, Astronomical Institute of the Academy of Sciences of the Czech Republic.

Het fragment is momenteel in onderzoek bij het National Centre for Nuclear Research in Warschau.

Zeer heldere vuurbol over Oostenrijk op 24 oktober 2024

Mogelijke meteorietval in Oostenrijk

Veel waarnemingen
Op donderdag 24 oktober 2024 even voor half tien plaatselijke tijd (Midden Europese zomertijd) trok een zeer heldere vuurbol langs de hemel over Oostenrijk.
Op dat moment was het helder weer boven een groot deel van centraal Europa en ook boven Tsjechië, zodat de zeer heldere vuurbol door een groot aantal getuigen werd gerapporteerd. Vele stuurden waarnemingen en beschrijvingen naar het Astronomisch Instituut te Ondrejov.
De vuurbol werd vastgelegd door een groot aantal instrumenten van het Europees Netwerk (EN) waaruit het traject in de atmosfeer kon worden berekend.
In de eerste figuur is de projectie van het traject boven het Oostenrijkse grondgebied weergegeven evenals enkele van de dichtstbij gelegen stations die het spoor hebben vastgelegd.
Voor de analyse van het traject is gebruik gemaakt van de optische data van 7 verschillende stations: 4 fotografische opnamen en 3 video opnamen alsmede twee fotometrisch vastgelegde lichtcurven met een resolutie van 5000 helderheidsmetingen per seconde.
Naast de directe opnamen van het lichtspoor zijn er ook gedetailleerde spectra verkregen waarmee de samenstelling van het object kan worden bepaald.
Uit de baanberekeningen is de heliocentrische baan in het zonnestelsel van het object bepaald en kon een nauwkeurige berekeningen van een mogelijk strooiveld worden gedaan.

Resultaten
Om 19:24:38 UT kwam een meteoroïde met een massa van ongeveer 55 kilogram de atmosfeer van de aarde binnen. Het begon op te lichten op een hoogte van 95,9 km boven de oostelijke Alpen ten westen van het bekende Oostenrijkse bedevaartsoord Mariazell. De initiële snelheid bedroeg op dat moment 17,4 km/s en de baan maakte een hoek van 51,3 graden ter opzichte van de horizontaal. Het object bewoog in noordwestelijke richting (azimutlijn 48,8 graden vanuit het noorden). De maximale fotometrische helderheid bedroeg magnitude -13,5 op een hoogte van 39,4 km boven de rivier Ybbs nabij het dorp Gleiss en doofde uit op een hoogte van 23,2 km nabij het stadje Haag in Neder-Oostenrijk. Het 93,7 km lange traject werd in 6,4 seconden afgelegd.
De aanvankelijke diameter van het object bedroeg ongeveer 30 cm maar de nodige meteorieten kunnen zijn neergekomen in een langgerekte zone. Het grootste te verwachten fragment zou dan ongeveer 5 cm kunnen zijn met een massa van ongeveer 250 gram.
Vóór de ontmoeting met de aarde draaide het object in een baan om de zon in een typisch asteroïdale baan met een omloopstijd van ongeveer 2,5 jaar.

Bronnen

Persbericht Tsjechische Academie van Wetenschappen
(in Tsjechisch)

De projectie van het traject van vuurbol EN241024_192438 in de atmosfeer op het aardoppervlak.
Het lichtgevende traject van de vuurbol was 93,7 km lang en duurde 6,4 seconden. (afbeelding Astronomisch Instituut van de Tsjechische Academie van Wetenschappen, kaart: Google Earth)

Uitsnede van het beeld van de vuurbal EN241024_192438 gemaakt door de automatische digitale vuurbolcamera van het European Fireball Network op het European Fireball Network-station in Kunžak bij Jindřichův Hradec.
(foto: Astronomisch Instituut van de Tsjechische Academie van Wetenschappen)

De ontwikkeling van de fragmentatie van de vuurbol in het laatste deel van het traject, vastgelegd door een videocamera op het European Fireball Network-station in Martinsberg, Oostenrijk. De getallen geven de tijd in seconden aan sinds 19:24:38.00 UT. (foto: Astronomisch Instituut van de Tsjechische Academie van Wetenschappen)

Weergave van het meest waarschijnlijke gebied voor verschillende massa’s meteorieten. De opgegeven massa’s zijn slechts indicatief zijn en dat een gevonden massa/grootte van een meteorietfragment kan variëren afhankelijk van de werkelijke dichtheid en vorm.
Daarnaast zijn er in het geval van secundaire fragmentatie ook kleinere meteorieten te vinden in het gebied van grotere stukken. Meteorieten van fragmentatie op grotere hoogte met massa’s van maximaal minder dan tientallen grammen kunnen meer naar het noordoosten zijn verschoven ten opzichte van de centrale lijn, en om deze reden is het inslaggebied in het gebied van kleinere meteorieten niet symmetrisch ten opzichte van de centrale lijn, en meteorieten van kleinere massa’s kunnen vaker in dit gebied worden gevonden dan schematisch is aangegeven, juist vanwege de oorsprong van fragmentatie op grotere hoogten.
Het deel van de gele pijl in het onderste deel van de figuur geeft de projectie van het uiteinde van de vuurbol aan. (grafiek: Astronomisch Instituut van de Tsjechische Academie van Wetenschappen, achtergrondkaart: Google Earth)

De Achterhoek vuurbol van 8 oktober 2024 20:43:36 UT

Drie seconden vuurwerk boven Oost-Nederland

De eerste week van oktober gaf ons en aantal zeer heldere en transparante nachten. De camera’s van het Europees Netwerk draaiden lange nachten, maar heldere vuurbollen bleven uit.
De nacht van 8 op 9 oktober begon met twijfelachtige omstandigheden. Er werd zelfs een geheel bewolkte nacht voorspeld, maar ook onder die omstandigheden draaien de vuurbolcamera’s.
Om 20:43:34 UT verscheen een heldere vuurbol boven het Duits-Nederlandse grensgebied ter hoogte van het noordelijkste puntje van Noord Limburg.
Het object drong de dampkring binnen met een snelheid van 16,3 km/s en doofde 4 seconden later uit op een hoogte van 34 km net even ten Noordoosten van het Achterhoekse Hummelo, de bakermat van een bekende Achterhoekse rockband.
Zes stations van het Europees Netwerk legden de vuurbol vast. Van enkele stations (Ermelo en Twisk) moeten de opnamen nog binnen komen, dus het aantal opnamen kan nog toenemen.
Vanuit Bussloo (EN906) en vanuit Herford (EN911) werd de vuurbol dwars door een dik wolkendek gefotografeerd.
Baan- en trajectberekeningen zijn gedaan aan de hand van opnamen van de stations EN900 (Woold), EN902 (Engelmanshoven), EN903 (Terschelling) en EN905 (Benningbroek).
In Woold werden die nacht testopnamen gemaakt met een camera voor een nieuw station: EN912 Brüchmühle in Duitsland. Ook deze camera pakte de vuurbol uiteraard mee.
Ook werd een gedetailleerde lichtcurve verkregen met de high-speed fotometer van de Tsjechische Academie van Wetenschappen. Vele tientallen flares zijn vastgelegd wat erop wijst, dat de vuurbol tijdens zijn toch door de dampkring geheel is gefragmenteerd.
Het is uitgesloten dat er meteorietfragmenten zijn neergekomen. Met magnitude -7 was de vuurbol daarvoor te zwak en de uitdoofhoogte van 34 km was daarvoor veel te hoog.

Het grondtraject van de vuurbol van 8 oktober 2024 boven het Duitse grensgebied en de Achterhoek.
Het traject maakte een hoed van 46 graden met de horizontaal.
Metingen en berekeningen: Dutch Meteor Society

Baan- en trajectgegevens van vuurbol EN20241008.
Metingen: Dutch Meteor Society
Berekeningen: Czech Academy of Sciences.

De vuurbol van 8 oktober 2024 20:43:36 gefotografeerd vanuit het Zdenek Ceplecha meteoorobservatorium te Winterswijjk-Woold. Het spoor toont vier langere lichtmoten: overgeslagen breaks. De derde (de helderste flare) markeert het tijdstip 20:43:36.00 UT.
Elke seconde wordt een break overgeslagen waarmee een real-time schaal langs het meteoorspoor ontstaat.
Foto: Hans Betlem

Dezelfde vuurbol, gefotografeerd vanuit Benningbroek, laag aan de zuidoostelijke horizon.
Foto: Jos Nijland.

Ook station EN902 te Engelmanshoven maakt gebruik van een GPS gestuurde shuttersturing die op de hele seconde een break overslaat. Dit spoor toont drie secondenmarkeringen (de vierde, nabij het eindpunt, zit achter de wolk).
Foto: Jean-Marie Biets

Ook vanuit Terschelling werd een goede opname van deze vuurbol verkregen, zeer laag in het ZZO. Foto: Marco Verstraaten.

De lichtcurve van de vuurbol van 8 oktober 2024 toont heel veel spikes: dit wijst op heftige fragmentatie.

De Noordzee vuurbol van 2 september 2024 1:24:29 UT

Drie seconden vuurwerk boven de Noordzee

Op 2 september 2024 om 1:24:29 UT verscheen een heldere traag bewegende vuurbol boven de Noordzee. Deze begon op te lichten op een hoogte van 82,75 km en doofde ruim 3 seconden later uit op een hoogte van 33,77 km. Het gehele lichtgevende traject met een lengte van 81 km bevond zich boven de Noordzee. Er zijn geen meteorieten in zee gevallen; daarvoor was de uitdoofhoogte van 34 km veel te hoog.
De vuurbol werd vastgelegd door zeven camera’s van het Europees Netwerk (EN): EN902 Engelmanshoven, EN903 Terschelling, EN904 Hoegaarden, EN905 Benningbroek, EN907 Oostkapelle, EN908 Ermelo en EN911 Herford.

Projectie van het traject van de vuurbol van 2 september 2024 1:24:29 op het zee oppervlak. Het gehele traject bevond zich boven de Noordzee. Het traject maakte een hoek van 37 graden met het zeeoppervlak.
De in groen gegeven EN stations hebben de vuurbol vastgelegd.

Het traject van de vuurbol van 2 september 2024 1:24:29 in cijfers, radiant en baanelementen (baan om de zon).
Metingen en berekeningen: Dutch Meteor Society

De vuurbol van 2 september 2024 1:24:29, gefotografeerd vanuit Oostkapelle in Noordelijke richting. Foto: Klaas Jobse

De vuurbol van 2 september 2024 1:24:29, gefotografeerd vanuit Benningbroek, Noord Holland, in westelijke richting.
Foto: Jos Nijland

Vanaf Terschelling gezien verscheen de vuurbol in het zuidwesten.
Foto: Marco Verstraaten.

De vuurbol van 2 september 2024, vastgelegd vanuit Ermelo
Foto: Koen Miskotte

‹ Prev 123 4 5 Next ›Last »