De vuurbol van 13 december 16:37:27 UT

Op 13 december om 16:37:27 UT verscheen een zeer heldere meteoor boven België. Vanwege het gunstige tijdstip is de vuurbol door veel mensen gezien. Helaas was de hemel op dat moment op de meeste plaatsen bewolkt, anders was de vuurbol -zeker hoog aan de hemel- spectaculairder geweest.
Zeer kort na de verschijning kwamen er fripon gegevens naar buiten die meteen tot grote consternatie leiden. Enkele dagen later reeds werden grote zoekacties opgezet. Helaas is de nauwkeurigheid van het basismateriaal zodanig, dat dat zoekgebied een ellips van bijna 30 km lang was.
Zeer bewonderenswaardig: tientallen mensen trotseerden de vrieskou op zondag 18 december om ‘de steen’ te zoeken.’ Op woensdag 18 december werd alle verzamelde materiaal naar de Volkssterrenwacht Mira te Grimbergen gebracht. ‘De’ steen zat daar echter niet bij.

Veel publiciteit

Het fenomeen bracht een grote publiciteit teweeg op de landelijke media. De VRT besteedde in het Journaal bijna 10 minuten aan het gebeuren en ook de NOS in Nederland pakte het momentum mee.
Vanuit de Dutch Meteor Society bleef het stil. Zonder data is het lastig om te beoordelen.
Navraag bij verschillende operators van EN stations leverde slechts op: ‘het was bewolkt’, of ‘het was nog vroeg, de camera zou pas tien minuten later in bedrijf komen’.

EN opnamen

Daar kwam zo rond 20 december verandering in, toen -wellicht aangemoedigd door de pers-euforie- sommige operators hun data nog eens (heel) goed gingen bekijken. En zo doken er drie EN opnamen op: EN903 Terschelling, EN901 Humain en EN910 Ieper. De opname van Terschelling zat op de horizon en viel af voor reductie. Van de beide andere posten zijn nauwkeurige calibraties beschikbaar zodat ze ook zonder sterren nauwkeurig volgens de gebruikelijke procedures uitgemeten kunnen worden, beiden met een nauwkeurigheid van 0.04 graden.
Dat is een stuk minder dan bij een traditionele opname met sterren (0.01 á 0.02 graden) maar voldoende om een conclusie te kunnen trekken: meteoriet of meteoniet.
Helaas is er geen snelheidsinformatie: het station 910 te Ieper heeft geen shutter; het spoortje in Humain in de zwaarbewolkte hemel is te kort.
Echter de baanberekeningen zijn overtuigend:

Géén meteorietdropping

De vuurbol begon op te lichten (eerste punt foto Ieper) op een hoogte van 69 km boven het Belgische Dendermonde en doofde uit op een hoogte van 31 km  boven Evergem, even ten noordwesten van Gent.
Een eindhoogte van 31 km is te hoog voor een meteorietdropping. In het algemeen wordt hiervoor een waarde tussen de 20 km en 25 km aangehouden. Bovendien toont het beeld van de vuurbol ook niet het kenmerk van een zogenaamde superbolide. Hij was gewoon niet helder genoeg.
navraag bij Pavel Spurný, leverde geen aanvullende data op. De hemel was onbewolkt op de meest westelijke Tsjechische station en een superbolide had daar gefotografeerd moeten zijn.
De kwaliteit van de (handmatige) metingen aan onze opnamen, hoe matig ook, biedt wel hoop. Met EN opnamen is een zoekgebied te berekenen dat minimaal een factor 10 kleiner is.
De gegenereerde publiciteit is echter een mooie boost voor het meteorenwerk geweest.